شرايط واجب شدن زكات‏

مسئله 1955 - زكات در صورتي واجب مي‏شود كه مال به مقدار نصاب كه بعدا گفته مي‏شود برسد و مالك آن، بالغ، عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف كند اينها شرائط عمومي زكات است . و برخي شرايط ديگر هم كه مربوط به برخي اموال مخصوص است بعدا گفته مي‏شود.

مسئله 1956 - اگر انسان، يازده ماه مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد اول ماه دوازدهم بايد زكات آن را بدهد، هر چند احوط اين است كه تأخير بيندازد تا آخر ماه دوازدهم، يا به قصد قرض بدهد و بعد حساب كند. و در هر صورت، اول سال بعد را بايد بعد از تمام شدن ماه دوازدهم حساب نمايد.

مسئله 1957 - اگر مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بين سال بالغ شود ابتدا سال را از اول بلوغ بايد حساب كند.

مسئله 1958 - در غلات چهارگانه يك زمان تعلق وجوب زكات داريم و يك زمان و هنگام وجوب پرداخت آن، اما زمان تعلق زكات: زكات گندم و جو وقتي واجب مي‏شود كه به آنها گندم و جو گفته شود. و بنابر احتياط زكات كشمش و مويز وقتي واجب مي‏شود كه انگور شود. نه هنگام كشمش و يا مويز شدن، چنانكه غوره شدن هم ميزان نمي‏باشد. و زكات خرما وقتي واجب مي‏شود كه رنگ آن زرد يا سرخ شود. و اگر كسي انگور را به درخت قبل از كشمش و مويز شدن، يا خرما را به درخت قبل از خشك شدن بخرد و به حد نصاب باشد بنابر احتياط زكات آن را بدهد و اما وقت پرداخت زكات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا كردن كاه آنها، و در خرما و كشمش موقعي است كه خشك شده باشند.

مسئله 1959 - اگر موقع واجب شدن زكات گندم و جو و كشمش و خرما يعني وقت تعلق وجوب زكات كه در مسئله پيش گفته شد، صاحب آنها بالغ باشد بايد زكات آنها را بدهد.

مسئله 1960 - اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در تمام سال ديوانه باشد زكات بر او واجب نيست. ولي اگر در مقدار كمي از سال ديوانه باشد و در آخر سال عاقل گردد چنانچه ديوانگي او به قدري كم باشد كه در نظر مردم صدق مي كند كه در تمام سال عاقل بوده، زكات بر او واجب است.

مسئله 1961 - اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در مقداري از سال، مست يا بيهوش شود زكات از او ساقط نمي‏شود. و همچنين است اگر موقع واجب شدن زكات گندم و جو و خرما و كشمش، مست يا بيهوش باشد، ولي اگر در همه سال بيهوش باشد زكات واجب نمي‏باشد.

مسئله 1962 - مالي را كه از انسان غصب كرده‏اند و نمي‏تواند در آن تصرف كند زكات ندارد. و نيز اگر زراعتي را از او غصب كنند و موقعي كه زكات آن واجب مي‏شود در دست غاصب باشد، موقعي كه به صاحبش بر مي‏گردد زكات ندارد، هر چند در اين صورت اداء زكات، احوط است.

مسئله 1963 - اگر طلا و نقره يا چيز ديگري را كه زكات آن واجب است قرض كند و يك سال نزد او بماند بايد زكات آن را بدهد. و بر كسي كه قرض داده چيزي واجب نيست.