مسئله 2384 - كساني كه خانه يا دكان يا غير آنها را از صاحبانش اجاره ميكنند، مدت اجاره كه به سررسيد حرام است بدون اذن صاحب محل در آنجا اقامت كنند، و بايد محل را فورا تخليه كنند مگر اينكه صاحبش راضي باشد و اگر نكنند غاصب بوده و ضامن محل، و اجرت معمولي آن هستند و براي آنان به هيچوجه حقي شرعا ثابت نيست، چه مدت اجاره آنها كوتاه باشد يا طولاني، و چه بودن آنان در مدت اجاره موجب زياد شدن ارزش محل شده باشد يا نه، و چه بيرون رفتن از محل، موجب نقص در تجارتشان باشد يا نه و هرج و مشقت مستاجر هم مجوز غصب نمي شود .
مسئله 2385 - اگر كسي از مستأجر سابق كه مدت اجارهاش گذشته است، آن محل را اجاره كند، اجارهاش صحيح نيست، مگر اينكه صاحب محل اجاره مزبور را اجاره كند، و توقفش در آن محل حرام و غصب است و اگر به آن محل خسارت وارد شود يا تلف شود ضامن است، و مادامي كه در محل توقف نموده است، بايد اجرت معمولي محل را به صاحب محل بپردازد.
مسئله 2386 - اگر مستأجر سابق كه مدت اجارهاش گذشته است چيزي به عنوان سرقفلي از شخص دوم كه محل را به او اجاره داده است بگيرد، حرام است، و اگر آنچه را كه گرفته است تلف كند يا به حادثهاي تلف شود ضامن است.
مسئله 2387 - اگر محلي را از صاحبش تا مدتي معين اجاره كند و در ضمن عقد اجاره با او شرط كند كه حق داشته باشد محل را به ديگري اجاره دهد جائز است مستاجر محل را به ديگر ي اجاره دهد و مقداري بعنوان سر قفلي از او بگيرد كه محل را به او تحويل دهد ، و سرقفلي به اين نحو حلال است و فرد دومي به سومي، نيز به همين ترتيب مي تواند به حسب قرارداد و اختياري كه مالك اصلي بدهد تحويل دهد و از او به اين عنوان سرقفلي بگيرد.
مسئله 2388 - اگر مستأجر در ضمن عقد اجاره بر موجر شرط كند كه مالالاجاره را تا مدتي زياد نكند، و حق اخراج او را از محل نداشته باشد بر موجر لازم است كه بعدا هم اگر مستأجر بخواهد به او اجاره دهد و مستأجر ميتواند مبلغي از موجر يا از غير او به عنوان اسقاط حق خود يا براي تخليه محل بگيرد و اينگونه سرقفلي نيز حلال است.
مسئله 2389 - مالك هم ميتواند هر مقداري بخواهد به عنوان سرقفلي از شخص بگيرد كه محل را به او اجاره دهد، چنانكه مستأجر هم اگر حق اجاره به غير داشته باشد، ميتواند از غير سر قفلي بگيرد كه به او اجاره دهد، و اين نحو سرقفلي مانع ندارد، ولي بنابر احتياط اگر مدت اجاره خودش باقي است بايد كاري در آن از قبيل تعمير و غيره انجام داده باشد.
مسئله 2390 - از مسائل بالا روشن شد كه سرقفلي فقط براي مالك جايز است يا مستأجري كه حقي در ملك از طرف مالك پيدا كرده و بخواهد در برابر رفع يد از حق ثابت خود چيزي بگيرد حالا از خود مالك يا مستأجر بعدي، فرقي نميكند.
